تحلیل و نقد برون‌رفت‌های کلامی از ناسازگاری عصمت و استغفار رسول خدا| در حدیث «لَیُغَان»

در برخی دعاهای معصومان^، عباراتی وجود دارد که ایشان به گناهان خود اقرار نموده و از خداوند طلب بخشش و استغفار کرده‌اند. یک نمونه از این‌گونه روایات، حدیث «لَیُغَان» است که در جوامع روایی اهل‌تسنن و شیعه از پیامبر اکرم| نقل شده است که فرمود: «در هر روز، حجابی مانند ابر، جلوی قلب مرا می‌گیرد و من به همین دلیل، روزی هفتادبار استغفار می‌کنم». این مقاله، برون‌رفت‌های صرفاً کلامی یا آنهایی را که می‌توان در شمار برون‌رفت‌های کلامی قرار داد، گردآوری، تحلیل، رویکردشناسی و ارزیابی نموده است و احتمال‌های گوناگون را در حل اشکال تضاد توبه و استغفار با مقام عصمت معصومان^، اعتبارسنجی کرده است. نویسنده در فرجام به این دیدگاه راه یافته است که اگرچه برخی برون‌رفت‌ها به‌لحاظ دلایل سیاقی یا براساس مبانی کلامی هرگز نمی‌توانند پاسخ‌گویی شبهه باشند و مردود به‌شمار می‌آیند، پاره‌ای از آنها مانند حمل طلب آمرزش بر استغفار برای دفع و پیشگیری، نه رفع و درمان، یا استغفار از گناهان امت به‌واسطه رهبر و پیشوا بودن، پاسخ‌های کارساز در رفع شبهه مطرح‌شده به‌شمار می‌آیند